Τα τελευταία χρόνια ακούμε όλο και πιο συχνά τον όρο SMART Goals όταν κάποιος μιλάει για στοχοθεσία ή για τρόπους οριοθέτησης στόχων. Σε αυτό το άρθρο, θα διερευνήσουμε τι είναι το σύστημα SMART και πώς μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε για να επιτύχετε τους στόχους σας.
Πολλοί άνθρωποι περνούν τη ζωή τους κινούμενοι από τη μία δουλειά στην άλλη, ή προσπαθούν να κάνουν περισσότερα, ενώ στην πραγματικότητα επιτυγχάνουν πολύ λίγα. Ο καθορισμός στόχων SMART σημαίνει ότι μπορείτε να αποσαφηνίσετε τις ιδέες σας, να εστιάσετε τις προσπάθειές σας, να χρησιμοποιήσετε παραγωγικά το χρόνο σας και να αυξήσετε τις πιθανότητές σας να επιτύχετε αυτό που θέλετε επαγγελματικά.
Τι σημαίνει SMART Goals
Το SMART είναι το αρκτικόλεξο των χαρακτηριστικών που πρέπει να έχει ένας στόχος για να είναι επιτεύξιμος. Για να βεβαιωθείτε ότι οι στόχοι σας είναι σαφείς και εφικτοί, ο καθένας πρέπει να είναι:
✅ Specific – Συγκεκριμένο
✅ Measurable – Μετρήσιμο
✅ Achievable – Επιτεύξιμο
✅ Relevant – Σχετικό
✅ Time bound – Με χρονικό όριο
Ο καθηγητής Robert S. Rubin του Saint Louis University, σημειώνει ότι ο ορισμός του αρκτικόλεξου SMART μπορεί να χρειαστεί ενημέρωση για να αντικατοπτρίζει τη σημασία της αποτελεσματικότητας και των σχολίων. Ωστόσο, ορισμένοι συγγραφείς το έχουν επεκτείνει ώστε να συμπεριλάβουν επιπλέον περιοχές εστίασης. Το SMARTER, για παράδειγμα, περιλαμβάνει Evaluated – Αξιολόγηση και Reviewed – κριτική.Όταν χρησιμοποιείτε το σύστημα SMART, μπορείτε να δημιουργήσετε σαφείς, εφικτούς και σημαντικούς στόχους και να αναπτύξετε το κίνητρο, το σχέδιο δράσης και την υποστήριξη που απαιτείται για την επίτευξή τους.
Πως να χρησιμοποιήσουμε το σύστημα SMART
1. Specific – Ειδικός
Ο στόχος σας πρέπει να είναι σαφής και συγκεκριμένος, διαφορετικά δεν θα μπορείτε να εστιάσετε τις προσπάθειές σας ή να αισθανθείτε πραγματικά κίνητρα για να τον πετύχετε.
Κατά τη σύνταξη του στόχου σας, προσπαθήστε να απαντήσετε στις πέντε ερωτήσεις:
- Τι θέλω να πετύχω;
- Γιατί είναι σημαντικός αυτός ο στόχος;
- Ποιος εμπλέκεται;
- Που βρίσκεται;
- Ποιοι πόροι ή όρια εμπλέκονται;
Παράδειγμα: Φανταστείτε ότι είστε επί του παρόντος υπάλληλος του εστιατορίου ενός ξενοδοχείου και θέλετε να γίνετε επικεφαλής του κάποια στιγμή. Ένας συγκεκριμένος στόχος θα μπορούσε να είναι, “Θέλω να αποκτήσω τις δεξιότητες και την εμπειρία που απαιτούνται για να γίνω επικεφαλής εντός του εστιατορίου μου, έτσι ώστε να μπορώ να οικοδομήσω την καριέρα μου και να οδηγήσω μια επιτυχημένη ομάδα.”
2. Measurable – Μετρήσιμος
Είναι σημαντικό να έχετε μετρήσιμους στόχους, ώστε να μπορείτε να παρακολουθείτε την πρόοδό σας. Η αξιολόγηση της προόδου σας βοηθά να παραμείνετε συγκεντρωμένοι, να τηρήσετε τις προθεσμίες σας και να νιώθετε ενθουσιασμό όσο πλησιάζετε στην επίτευξη του στόχου σας.
Ένας μετρήσιμος στόχος πρέπει να εξετάζει ερωτήματα όπως:
- Πόσο πολύ;
- Πόσα πολλά;
- Πώς θα ξέρω πότε θα έχει ολοκληρωθεί;
Παράδειγμα: Μπορείτε να μετρήσετε τον στόχο σας για να γίνετε επικεφαλής του εστιατορίου, καθορίζοντας ότι θα έχετε ολοκληρώσει τα απαραίτητα μαθήματα κατάρτισης και θα αποκτήσετε μια σχετικά καλή εμπειρία εντός πέντε ετών.
3. Achievable – Επιτεύξιμος
Ο στόχος σας πρέπει επίσης να είναι ρεαλιστικός και εφικτός για να είναι επιτυχής. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να “τσιτώσει” τις ικανότητές σας, αλλά να παραμείνει λογικός. Όταν ορίζετε έναν επιτεύξιμο στόχο, ενδέχεται να πρέπει να προσδιορίσετε πράγματα που παραλείφθηκαν στο παρελθόν και τα οποία τώρα να σας φέρουν πιο κοντά σε αυτόν.
Ένας εφικτός στόχος συνήθως απαντά σε ερωτήσεις όπως:
- Πώς μπορώ να επιτύχω αυτόν τον στόχο;
- Πόσο ρεαλιστικός είναι ο στόχος, βάσει άλλων περιορισμών, όπως οικονομικοί παράγοντες;
Παράδειγμα: Ίσως χρειαστεί να αναρωτηθείτε εάν η ανάπτυξη των δεξιοτήτων που απαιτούνται για να γίνετε επικεφαλής του εστιατορίου, είναι ρεαλιστική, με βάση την υπάρχουσα εμπειρία και τα προσόντα σας. Για παράδειγμα, έχετε το χρόνο να ολοκληρώσετε αποτελεσματικά την απαιτούμενη εκπαίδευση; Διατίθενται οι απαραίτητοι πόροι για εσάς, οικονομικοί και άλλοι; Μπορείτε τελικά να το κάνετε;
4. Relevant – Σχετικός
Αυτό το σκέλος αφορά τη διασφάλιση ότι ο στόχος σας έχει σημασία για εσάς και ότι ευθυγραμμίζεται επίσης με άλλους σχετικούς σας στόχους. Όλοι χρειαζόμαστε υποστήριξη και βοήθεια για την επίτευξη των στόχων μας, αλλά είναι σημαντικό να διατηρήσουμε τον έλεγχο σε αυτούς. Λοιπόν, βεβαιωθείτε ότι τα σχέδιά σας οδηγούν όλους τους παράπλευρους στόχους σας μπροστά, αλλά εξακολουθείτε να παραμένετε εστιασμένοι στην επίτευξη αυτού του στόχου σας.
Ένας σχετικός στόχος μπορεί να απαντήσει “ναι” σε αυτές τις ερωτήσεις:
- Σας φαίνεται χρήσιμος;
- Είναι η κατάλληλη στιγμή;
- Αυτός ταιριάζει με τις άλλες ανάγκες μας;
- Είμαι το κατάλληλο άτομο για την επίτευξη αυτού του στόχου;
- Εφαρμόζεται στο τρέχον κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον;
Παράδειγμα: Ίσως θελήσετε να αποκτήσετε τις δεξιότητες για να γίνετε επικεφαλής του εστιατορίου, αλλά είναι η κατάλληλη στιγμή να πραγματοποιήσετε την απαιτούμενη εκπαίδευση ή να εργαστείτε για πρόσθετα προσόντα; Είστε βέβαιοι ότι είστε το σωστό άτομο για τον ρόλο του προϊσταμένου εστιατορίου; Έχετε σκεφτεί τους στόχους του/της συζύγου σας; Για παράδειγμα, εάν θέλετε να ξεκινήσετε οικογένεια, η εκπαίδευση στον ελεύθερο χρόνο σας ή οι πολύωρες βάρδιες μετά, θα ήταν εντάξει με όλα τα υπόλοιπα;
5. Time Bound – Χρονικό όριο
Κάθε στόχος χρειάζεται μια ημερομηνία στόχου, έτσι ώστε να έχετε μια προθεσμία για να εστιάσετε και κάτι να εργαστείτε. Αυτό το μέρος των κριτηρίων στόχου SMART βοηθά στην αποτροπή της προτεραιότητας των καθημερινών εργασιών έναντι των μακροπρόθεσμων στόχων σας.
Ένας χρονικά δεσμευμένος στόχος συνήθως απαντά σε αυτές τις ερωτήσεις:
- Πότε;
- Τι μπορώ να κάνω σε έξι μήνες από τώρα;
- Τι μπορώ να κάνω σε έξι εβδομάδες από τώρα;
- Τι μπορώ να κάνω σήμερα;
Παράδειγμα: Η απόκτηση των δεξιοτήτων μπορεί να απαιτήσει επιπλέον εκπαίδευση ή εμπειρία, όπως αναφέραμε προηγουμένως. Πόσο καιρό θα σας πάρει για να αποκτήσετε αυτές τις δεξιότητες; Χρειάζεστε περαιτέρω εκπαίδευση, ώστε να πληροίτε τις προϋποθέσεις για πιστοποίηση προσόντων; Είναι σημαντικό να δώσετε στον εαυτό σας ένα ρεαλιστικό χρονικό πλαίσιο για την επίτευξη των μικρότερων στόχων που είναι απαραίτητοι για την επίτευξη του τελικού μεγάλου σας στόχου.
Το σύστημα SMART Goals είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο που παρέχει τη σαφήνεια, την εστίαση και τα κίνητρα που χρειάζεστε για την επίτευξη των στόχων σας. Μπορεί επίσης να βελτιώσει την ικανότητά σας να τους προσεγγίσετε ενθαρρύνοντάς σας να ορίσετε πέρα από τους στόχους και τα όρια ολοκλήρωσης. Οι στόχοι μέσω του συστήματος SMART Goals μπορούν να επιτευχθούν από οποιονδήποτε, οπουδήποτε, χωρίς την ανάγκη εξειδικευμένων εργαλείων ή εκπαίδευσης.
Εφαρμόστε το στη ζωή σας, όχι μόνο στη δουλειά
Ίσως να θέλατε πάντα να ταξιδεύετε σε όλο τον κόσμο, αλλά αυτό δεν έγινε ποτέ. Ίσως να πείσατε τον εαυτό σας οτι δεν είχατε το χρόνο ή τα χρήματα και το αναβάλλατε για αργότερα.
Δοκιμάστε να ορίσετε SMART Goals για να κάνετε τα σχέδια σας συγκεκριμένα, μετρήσιμα, εφικτά, συναφή και με χρονικά όρια. Ίσως τελικά να διαπιστώσετε ότι ο πραγματικός λόγος που δεν έχετε ταξιδέψει είναι επειδή τα σχέδιά σας ήταν πάντα πολύ ασαφή ή μη ρεαλιστικά.
Σκεφτείτε πώς μπορείτε να προσαρμόσετε αυτό που θέλετε και να το επαναδιατυπώσετε ως στόχο SMART, έτσι ώστε να μπορέσετε να κάνετε το όνειρό σας πραγματικότητα.
