Ανάπτυξη ή απόρριψη: Πότε αξίζει να επενδύεις στους ανθρώπους σου και πότε να προχωράς χωρίς αυτούς; Στις σύγχρονες επιχειρήσεις, η μεγαλύτερη πρόκληση δεν είναι μόνο να βρεις σωστούς ανθρώπους, αλλά να τους αναπτύξεις, να τους κρατήσεις και να τους βοηθήσεις να εξελιχθούν μαζί με την εταιρεία.
Κάθε ηγέτης όμως γνωρίζει ότι αυτή η πορεία δεν είναι πάντα ευθεία. Κάποιοι άνθρωποι «ανθίζουν» μέσα από την καθοδήγηση, ενώ άλλοι δεν ανταποκρίνονται, όσες προσπάθειες κι αν γίνουν. Τότε γεννάται το δύσκολο ερώτημα: πότε συνεχίζεις να επενδύεις και πότε πρέπει να αποδεχθείς ότι κάποιος δεν κάνει για τη θέση;
Η ευθύνη του ηγέτη: Ανάπτυξη, όχι μόνο αξιολόγηση
Ο ρόλος του σύγχρονου μάνατζερ έχει πάψει προ πολλού να είναι απλώς διοικητικός. Οφείλει να λειτουργεί ως coach, να εντοπίζει τις δυνατότητες, να καθοδηγεί και να δημιουργεί τις συνθήκες για να «ψηλώσουν» οι υφιστάμενοι του.
✅ Κατανόηση κινήτρων: Ο κάθε εργαζόμενος κινητοποιείται από διαφορετικά πράγματα όπως αναγνώριση, μάθηση, σταθερότητα ή ασφάλεια. Ο καλός ηγέτης αφουγκράζεται και λειτουργεί με κάθε έναν διαφορετικά.
✅ Σαφείς στόχοι και feedback: Οι άνθρωποι αποτυγχάνουν συχνά όχι επειδή δεν θέλουν, αλλά επειδή δεν κατανοούν τι ακριβώς περιμένουμε από αυτούς. Η διαφάνεια στο ποιές είναι οι προσδοκίες μας από αυτούς, είναι η βάση κάθε ανάπτυξης.
✅ Πλαίσιο μάθησης: Οι εταιρείες που επενδύουν στη συνεχή εκπαίδευση και στην ανατροφοδότηση βλέπουν μετρήσιμη αύξηση στην απόδοση και τη δέσμευση των εργαζομένων τους. Αυτό δεν είναι μια θεωρία. Είναι κάτι που αποτυπώνεται στην πράξη.
Όμως… δεν αλλάζουν όλοι
Υπάρχουν στιγμές που, παρά την καθοδήγηση και τις ευκαιρίες, κάποιοι εργαζόμενοι δεν προσαρμόζονται. Οι αιτίες μπορεί να είναι πολλές: έλλειψη κινήτρου, αδυναμία μάθησης, κακή στάση ή ασυμβατότητα με την κουλτούρα της ομάδας.
Το να αποχωριστείς έναν άνθρωπο δεν είναι αποτυχία — είναι πράξη ευθύνης, και για εκείνον και για την ομάδα.
Κρατώντας κάποιον που δεν ταιριάζει ή δεν αποδίδει, στέλνεις μήνυμα ανοχής στη μετριότητα. Αντίθετα, όταν λειτουργείς με συνέπεια και δίκαια κριτήρια, ενισχύεις την εμπιστοσύνη των υπολοίπων.
Πότε πρέπει να συνεχίσεις να προσπαθείς
- Όταν υπάρχει θέληση για βελτίωση, έστω και αν οι ικανότητες δεν είναι ακόμη στο επιθυμητό επίπεδο.
- Όταν τα προβλήματα σχετίζονται με έλλειψη καθοδήγησης ή με αμφισημία στους στόχους.
- Όταν η προσωπικότητα του ανθρώπου ταιριάζει στην κουλτούρα, αλλά χρειάζεται περισσότερη εκπαίδευση.
Η επένδυση σε έναν τέτοιο άνθρωπο μπορεί να αποδώσει θεαματικά, γιατί η στάση και η νοοτροπία είναι συχνά πιο σημαντικές από τις δεξιότητες.
Πότε πρέπει να προχωρήσεις χωρίς ενοχές
- Όταν ο εργαζόμενος αντιστέκεται συστηματικά στην αλλαγή ή υπονομεύει τις προσπάθειες της ομάδας.
- Όταν η αρνητική του στάση επηρεάζει άλλους, δημιουργώντας τοξικό κλίμα.
- Όταν, μετά από συγκεκριμένες και τεκμηριωμένες ευκαιρίες βελτίωσης, δεν υπάρχει πρόοδος.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η παραμονή του ατόμου κοστίζει περισσότερο από την αποχώρησή του, όχι μόνο σε χρήμα, αλλά κυρίως σε ψυχολογική ενέργεια και κουλτούρα.
Παράδειγμα: Ένας εργαζόμενος με καλές δεξιότητες τεχνικά, αλλά με συνεχώς αρνητική στάση, δηλητηρίαζε το κλίμα της ομάδας. Οι άλλοι υπάλληλοι κατέβαζαν απόδοση αφού ο αρνητικός και μη αποδοτικός δεν είχε καμία επίπτωση. Μετά από προσπάθειες και συζητήσεις η απόφαση να αποχωρήσει ήρθε αλλά αμέσως μετά, η ενέργεια και το κλίμα στην ομάδα άλλαξαν θεαματικά.
Το νέο δόγμα της ηγεσίας είναι ανθρωπιά με όρια
Η εποχή του “περάστε από το λογιστήριο” έχει περάσει, αλλά και η άκριτη “ανοχή” δεν είναι λύση.
Η σύγχρονη ηγεσία καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στην ενσυναίσθηση και την αποτελεσματικότητα. Να δείχνει υπομονή, αλλά και να χαράζει σαφή όρια. Να επενδύει στους ανθρώπους, αλλά να γνωρίζει πότε η επένδυση αυτή δεν αποδίδει.
Που καταλήγουμε;
Η διαχείριση ανθρώπων είναι ίσως η πιο δύσκολη, αλλά και η πιο ουσιαστική ευθύνη ενός ηγέτη. Δεν έχει να κάνει μόνο με νούμερα, στόχους ή δείκτες απόδοσης. Έχει να κάνει με ανθρώπους που έρχονται κάθε μέρα να δώσουν ένα κομμάτι από τον εαυτό τους.
Το να επενδύεις στους ανθρώπους σου είναι πράξη πίστης. Είναι να μπορείς να διακρίνεις μέσα τους κάτι που ίσως ούτε οι ίδιοι δεν έχουν ακόμη αναγνωρίσει. Είναι να τους δίνεις χώρο να κάνουν λάθη, να μαθαίνουν και σιγά σιγά να αναπτύσσονται. Και όταν αυτό συμβαίνει, η ανταμοιβή δεν είναι μόνο επαγγελματική αλλά και βαθιά ανθρώπινη.
Όμως η ηγεσία απαιτεί επίσης και θάρρος. Το θάρρος να αναγνωρίζεις πότε μια διαδρομή έχει φτάσει στο τέλος της. Να καταλαβαίνεις ότι, όσο κι αν εκτιμάς έναν άνθρωπο, δεν μπορείς να τον κρατάς σε έναν ρόλο που δεν του ταιριάζει, ούτε να κρατάς την ομάδα πίσω από δικό σου φόβο ή συναισθηματική αδράνεια.
Η αποχώρηση κάποιου δεν είναι προδοσία. Δίνεις στον άλλον την ευκαιρία να βρει το περιβάλλον που θα τον κάνει ίσως να αποδώσει καλύτερα, και στην ομάδα σου τη δυνατότητα να εργαστεί χωρίς την αίσθηση της ανοχής ή της αδικίας.
Ο αληθινός ηγέτης δεν μετριέται από το πόσους ανθρώπους κράτησε κοντά του, αλλά από το πόσους βοήθησε να γίνουν καλύτεροι, ακόμη κι αν στο τέλος ο δρόμος τους δεν παρέμεινε κοινός.
